Mit, nach, bei, seit, von, zu, zuwider, gemäß, gegenüber, nebst, samt, nahe, binnen, entsprechend, entgegen, außer, aus.
Datief (derde naamval)
.
Durch, für, ohne, um, bis, gegen, wider, je.
Akkusatief (vierde naamval)
.
Oberhalb, unterhalb, außerhalb, innerhalb, halber, abseits, jenseits, diesseits, zwecks, angesichts, infolge, aufgrund, anhand, kraft, trotz, wegen, zwecks, zuzüglich (en nog een paar meer)
Genitief (tweede naamval)
.
An, auf, hinter, neben, in, unter, über, vor, zwischen.
Datief OF accusatief (wo? wohin?)
.
Kent u die rijtjes nog? Kunt u ze ook nog opdreunen? Ik zal hier en daar vast nog een paar voorzetels vergeten hebben maar in principe ken ik ze nog. Nou ja, een beetje dan. Die van de derde en vierde naamval in ieder geval. En dat zorgt altijd weer voor amusante gezichten bij de oerduitstaligen. Bij hen zit dat er van de geboorte af aan gewoon in: dat zijn geen dingen waar je over na hoeft te denken, dat ís gewoon zo. Als je dan een rijtje als bovenstaande opdreunt omdat je wilt laten zien, op welke brachiale wijze JIJ duits hebt moeten internaliseren (omdat het zo’n kl…taal is om te leren), vallen ze bijna van hun stoel van verbazing. “Dat hoef je toch niet te léren?? Dat IS toch gewoon zo?? Dat voel je toch?” Ja, nu onderhand wel. Na een kwart eeuw duits praten doe je het meeste inderdaad automatisch, zonder nog de rijtjes af te lopen om uit te vogelen welke naamval je moet hebben. Maar dat duurt langgggg…
.
Het grappige is, dat ze het zelf ook regelmatig hartstikke fout doen. Als je er op let, merk je dat het automatisme ook regelmatig te wensen over laat. Ik, als buitenlander met al mijn ingestampte grammaticaregeltjes, naamvalrijtjes en uitzonderingen, word op school- en ouderverenigingsvergaderingen altijd tot notuliste gebombardeerd. Ik corrigeer de brieven en presentaties van mijn duitse bedrijfspartner, ik schrijf de brieven en officiële emails voor m’n man. Duits is voor duitstaligen duidelijk óók moeilijk, vooral de declinaties en verbuigingen.  Maar daar is een al eeuwenoude remedie voor: het dialect. Slik waar mogelijk de laatste letters in en je hebt nergens last meer van. Der/dem/den wordt “de”, dir/dich/die wordt allemaal “die”. Das/des/dessen wordt allemaal “de(e)s”. Enzovoort. Suit yourself. De jeugd van tegenwoordig maakt ’t zich nóg makkelijker en schrijft nu ook alles in Mundart. Op facebook zie ik geen normaalduitse zin meer in de conversaties die mijn nichtjes voeren. Wordt maar ‘ns wijs uit ’t volgende:
(een willekeurige fb-conversatie, beetje ingekort en de 486 smilies/hartjes/XXX voor het leesgemak er even uit verwijderd)
joaah….bin sooooo happy
i ah! wie ma des woi gschofft hom…!
deng mas ah…
des warad so geil won wia gemeinsom spün kinadn…!
hapts es gschofft?
suppa! es sats oba a echt guuad
es sats unsane vertreda!
wissts a scho was fir a rolle?
igfrei mi scho so
wiad sicha voi gail.
Ik vond dit dus ronduit indrukwekkend…
.
Ten eerste wordt niets meer met een hoofdletter geschreven, wat ik op zich niet zo slecht vind (dat gestoorde hoofdlettergedoe bij alle zelfstandige naamwoorden werkt op de zenuwen) maar aan ’t begin van ’n zin hoort ’t dan toch wel weer, vind ik… Ten tweede is moet elke zin hardop uitgesproken worden voordat een normaalsterfelijke kan bevatten wat er staat. Ik kan bovenstaande na een kwart eeuw oefening wel lezen en begrijpen, maar dit valt voor mij toch wel onder de noemer ’taalmishandeling’…
.
Nog een paar leuke raadseltjes voor de enigszins duitssprekenden onder u.
Word hier maar ‘ns uit wijs:
Da Fink sogt zan Zeisal und’s Zeisal zan Fink: in d’Stodt fliagn ma ned eine, weils do goa a so stinkt.
Dea Bua dea hod zwoa lingge Hendd. Dös wiad gonz sicha a Schdudendd.
Fuat in da Fria, hoam auf d’Nocht, so hods mei Voda imma gmocht. Fuat auf d’Nocht, hoam in da Fria, joa so mochans mia!
Denk je dat je enigszins duits kunt, kun je wéér compleet overnieuw beginnen.
Op onze vrijgezellenavond heb ik de test van de natives in elk geval cum laude doorstaan.
Misschien wordt ’t dan toch ooit nog wat met die oostenrijkse integratie van mij…
(NB: Vertaling van bovenstaande enkel op veelvuldig verzoek).